Shdow banking - rehypotecation, część III

Jest to kontynuacja pierwszej i drugiej część dotyczącej shadow banking, czyli podmiotów działających podobnie jak banki, tylko nie poddanych regulacjom i nadzorowi typowemu dla "normalnych" banków.

Istotą sekurytyzacji jest podział kredytów udzielonych przez bank na grupy, a następnie ich zamiana na papiery wartościowe i sprzedaż innym inwestorom. Dlaczego bankowi bardziej opłaca się łączyć kredyty i sprzedawać niż trzymać i zarabiać na wysokim oprocentowaniu?

Zasadniczym powodem jest zmniejszenie ryzyka, które faktycznie wraz ze zbyciem ABS-ów jest przesuwane na jego nabywców.
Niestety istnieje też drugi powód, który związany jest z próbą maksymalizacji zysków banku za wszelką cenę i który nie tylko nie zmniejsza ryzyka, ale wydatnie je powiększa. Okazuje się, że część banków tworzy zależne od siebie wehikuły inwestycyjne, głównie SIV’s które odkupują od banku ABS-y finansując zakup krótkoterminowymi pożyczkami (czyli typowy shadow banking). Ze względu na uzyskane przez SIV gwarancje, w przypadku pojawienia się strat bank musi je pokryć. Nie ma tutaj mowy o przesuwaniu ryzyka do innych podmiotów. Nazywa się to  regulatory arbitrage i mówiąc wprost jest próbą ominięcia przez banki przepisów, oraz wyjścia ze strefy regulacji bankowych, co w konsekwencji daje realne profity w postaci zwiększonych zysków. Jeżeli banki trzymałyby kredyty u siebie, podlegałyby wszystkim bankowym regulacjom. Sekurytyzując je i parkując w innych podmiotach, przesuwają te środki poza kontrolę bankową.

Tutaj dochodzimy do początków kryzysu i kłopotów z płynnością AIG, który w przeciwieństwie do Lehman Brothers został ostatecznie ocalony przez rząd USA. Żeby zobaczyć jak łączy się to z bankowością alternatywną, należy zdefiniować pojęcie rehypotekacji:
Rehypotecation – sytuacja w której bank albo broker używa środków przesłanych przez klienta do zabezpieczenia swoich własnych transakcji. Praktyka ta jest legalna i opiewa na biliony dolarów.

 

„Zapewne mało kto zdaje sobie sprawę, ale miejsce które przyczyniło się do zawalenia fundamentów obecnego systemu finansowego, nie znajduje się nawet w USA. To było małe biuro ulokowane na ostatnim piętrze 1 Curzone Street w londyńskim dystrykcie Mayfair, kierowana przez Joe Cassano, szefa AIG Financial Products. Przyczyną tego, że biuro amerykańskiej firmy jaką było AIG znajdowało się w Londynie była możliwość sprzedawania CDS-ów jak najdalej od federalnych przepisów i regulacji, co AIG skwapliwie wykorzystywało. Faktycznie Cassano sprzedał CDS-y warte 2.7 biliona dolarów, tuż przed upadkiem firmy spowodowanym jednym „ drobnym” niedopatrzeniem – przekonaniem że ceny mieszkań mogą iść tylko w górę. Jednak główne pytanie brzmi, dlaczego AIG sprzedało aż tyle CDS-ów? Odpowiedź nie jest trudna. W świecie z limitowaną ilością prawdziwych aktywów, jedyną drogą do generowania dużych zysków, było sprzedawanie syntetycznego ubezpieczenia (CDS) w praktycznie nielimitowanych ilościach” (link).

 

W USA istnieją ograniczenia dotyczące rehypotekacji, jednak w Wielkiej Brytanii nie ma żadnych limitów na wykorzystanie środków klienta jako zabezpieczenia własnych transakcji brokera. Firmy mogą ponownie w 100% wykorzystać środki na rachunkach inwestorów. Ze względu na różnice prawne w GB i USA, amerykańskie korporacje zaczęły wykorzystywać swoje europejskie oddziały jako źródło kapitału.
W 2007 roku rehypotekacja stanowiła połowę aktywności w shadow banking system. Przed bankructwem Lehman Brothers, MFW wykalkulowało że amerykańskie banki otrzymywały 4 bln$ kapitału poprzez rehypotekację, z których większość pochodziła z Wielkiej Brytanii. Ponieważ ponowne wykorzystanie aktywów jako zabezpieczenia transakcji może być wykonywane wielokrotnie (churn), początkowe „prawdziwe aktywa” mogą stanowić jedynie 1 bln$, czyli czwartą część kapitału utworzonego przez rehypotekację (link).

 

Przypomina to system rezerwy cząstkowej, takiej samej jak w zwykłych bankach, tylko tutaj w użyciu shadow banking system. Z tym można wiązać upadek AIG, a szczególnie Lehman Brothers, które przekierowywały swoje fundusze z USA do Wielkiej Brytanii, a następnie pomnażały je kilkakrotnie poprzez rehypotekację. Problem nastąpił w momencie załamania na rynku i spadku wartości inwestycji. W tym momencie większość funduszy po prostu znikła.
Podobny problem mógł być przyczyną upadku MF Global. Christopher Elias w swoim artykule dotyczącym rehypotekacji (link) wskazuje na warunki umowy która była zawierana z klientami MFG. Umowa o świadczenie usług brokerskich, takich jak obrót surowcami, kontraktami futures i forward, opcjami, akcjami i walutami zawierała następującą klauzulę:
“7. Consent To Loan Or Pledge You hereby grant us the right, in accordance with Applicable Law, to borrow, pledge, repledge, transfer, hypothecate, rehypothecate, loan, or invest any of the Collateral, including, without limitation, utilizing the Collateral to purchase or sell securities pursuant to repurchase agreements [repos] or reverse repurchase agreements with any party, in each case without notice to you, and we shall have no obligation to retain a like amount of similar Collateral in our possession and control.”
Co oznacza, że firma ma prawo do użycia aktywów klienta jako zabezpieczenia własnych transakcji, bez limitu, w transakcjach z kimkolwiek chce i bez powiadamiania o tym klienta.

 

Transakcje z wykorzystaniem rehypotekacji są off-balancesheet. Podczas gdy zwykła transakcja pojawia się w aktywach i pasywach bilansu danego banku, transakcje off-balancesheet mogą pojawić się w sprawozdaniach finansowych wielu banków. Powoduje to powstanie łańcucha połączeń pomiędzy bankami, gdzie wielokrotna rehypotekacja oparta jest tylko na jednym „prawdziwym” aktywie. Ryzyko jest ogromne.